Wstęp

Projekt Erasmus+ „e-SELLER – foStering E-retaiL in ruraL EU aReas” skupia się na zapewnieniu pracownikom małych i średnich przedsiębiorstw w całej Europie narzędzi niezbędnych do prowadzenia nowoczesnej sprzedaży w XXI wieku. Dzięki wykorzystaniu nowych technologii gospodarka przechodzi proces digitalizacji, który wymaga nowych umiejętności i kompetencji pracowników, trenerów i firm. W ostatnich latach, zwłaszcza pandemii, po raz kolejny wyraźnie widać, jak istotna jest rola e-handlu dla wszystkich firm handlowych.

Dlatego też projekt e-SELLER ma na celu wspieranie transformacji cyfrowej sektora detalicznego, skupiając się na obszarach wiejskich UE, gdzie pracownikom sektora detalicznego brakuje umiejętności i kompetencji cyfrowych niezbędnych do zaspokojenia pojawiających się potrzeb w zakresie handlu elektronicznego.

W projekcie uczestniczy sześć organizacji partnerskich tj.
partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe, ośrodki szkoleniowe, a także podmioty prywatne z Grecji, Polski i Niemiec. Podczas trwania projektu od października 2022 do października 2024, konsorcjum postawiło sobie za cel wyposażenie dostawców VET/szkoleniowców w skuteczny i atrakcyjny program edukacyjny i szkoleniowy, zgodny z indywidualnymi potrzebami i oczekiwaniami pracowników sektora handlu detalicznego na obszarach wiejskich, poprzez wykorzystanie cyfrowych i integracyjnych treści edukacyjnych oraz powiązanie potrzeb rynku pracy na obszarach wiejskich z sektorem VET poprzez podkreślenie synergii i współpracy z partnerami z innych krajów.

Raport ten służy jako przewodnik dla dalszych osiągnięć tego projektu i działa jako narzędzie zwiększające świadomość dla izb/stowarzyszeń, aby były świa-dome i przygotowane do wprowadzenia zmian w ich polityce i podejściu do promowania konkurencyjności i zatrudnienia na poziomie lokalnym i regionalnym, koncentrując się na potrzebach sektora detalicznego i wymaganiach handlu elektronicznego.

Aby być w zgodzie z indywidualnymi potrzebami i oczekiwaniami pracowników handlu detalicznego na obszarach wiejskich, partnerzy projektu określają konkretne potrzeby firm w każdym kraju partnerskim. Na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród pracowników przedsiębiorstw handlu detalicznego na obszarach wiejskich w UE, zidentyfikowano istniejące umiejętności cyfrowe, potrzeby i wyzwania, które są ważne dla wykorzystania nowych technologii. Wywiady eksperckie z dostawcami VET/szkoleniowcami związanymi ze szkoleniem pracowników handlu detalicznego oraz pracownikami izb/stowarzyszeń potwierdzają wyniki i zapewniają partnerstwu użyteczny wgląd w umiejętności cyfrowe, kompetencje i wyzwania, które spoczywają na sprzedawcach detalicznych, szczególnie biorąc pod uwagę przyszły rozwój w zakresie pojawienia się wymagań e-handlu.

Trzy sprawozdania krajowe można znaleźć w załączniku do niniejszego raportu. W kolejnych rozdziałach połączono wyniki z trzech krajowych wyników, aby pokazać wspólny obraz z Europy Południowej, Wschodniej i Zachodniej. Wykresy składają się z odpowiedzi od łącznie 209 pracowników i pracodawców, którzy wypełnili trzy Kwestionariusze Detalistów i Pracowników Handlu Detalicznego cyfrowo w AdminProject. Szczegółowe dane demograficzne można znaleźć w odpowiednich raportach krajowych.

To samo dotyczy 30 dostawców VET/szkoleniowców związanych ze szkoleniami dla pracowników handlu detalicznego oraz pracowników izb/stowarzyszeń, z którymi przeprowadzono wywiady w charakterze ekspertów. Raport identyfikuje interesujące podobieństwa i różnice pomiędzy odpowiedziami zebranymi w wywiadach z ekspertami i w ankietach.

Rozdział 1: Technologie i praktyki handlu elektronicznego

Zdaniem trenerów i pracowników:

1. Czy znasz jakieś treści szkoleniowe, które dotyczą e-handlu?

W Grecji większość ekspertów znała treści szkoleniowe na temat e-handlu, w  Niemczech i Polsce tylko kilku. W Niemczech i Grecji wiedzą o e-handlu, w  Polsce wymieniali nie treści, ale źródła pozyskiwania materiałów edukacyjnych.

2. Jakie narzędzia cyfrowe uważasz za ważne/niezbędne, aby przetrwać w  przyszłości w sektorze handlu detalicznego?

W Niemczech i Grecji Digital Marketing uznano za bardzo ważny dla przyszłości, ponadto modele produktów 3D i live-commerce, podczas gdy w Polsce eksperci uznali AI zamiast modeli 3d.

3. Jakie procesy rozwojowe chciałbyś zobaczyć w e-handlu?

Eksperci ze wszystkich krajów życzyli sobie lepszej obsługi klienta i zaktualizowanych stron internetowych jako procesów rozwoju, które chcieliby zobaczyć w przyszłości.

4. Jak wyobrażasz sobie e- handlu?

Podczas gdy niektórzy eksperci nie znali terminu e-handlu, wielu ekspertów wyobraża sobie e-Retail jako przyszłość sektora e-handlu ze zróżnicowanymi narzędziami internetowymi do sprzedaży, takimi jak sklepy internetowe z ofertą uzupełniającą, taką jak blogi, wideo, infolinie, chatboty i nowe technologie, takie jak AR, VR i AI, które również mogą być połączone. E-handel może być całkowicie cyfrowy lub jako dodatek do istniejącego fizycznego sklepu detalicznego. Firma e-handlu może być czysto cyfrową obecnością, co oznacza, że nie ma fizycznego sklepu, do którego klient mógłby wejść. E- handel daje klientowi więcej możliwości porównania produktów na rynku i szybkiego zakupu produktów bezgotówkowo.

5. Jak będzie wyglądał sektor handlowy za 5 lat?

Wielu uczestników przewidziało, że sprzedaż pochodząca z kanałów internetowych i e- handlu będzie rosła, wraz z większą liczbą firm promujących swoje produkty przez internet i media społecznościowe, lepszymi możliwościami e-commerce i mniejszą liczbą firm oferujących wyłącznie sprzedaż detaliczną w  domu.

6. Co byś polecił sprzedawcom detalicznym?

Większość ekspertów zaleca dostosowanie się do nowych procesów i technologii w handlu elektronicznym i wykorzystanie ich dla własnego dobra (sklepy internetowe, e-marketing). Ponadto, powinni oni mieć dobrą obecność w sieci z aktualizowanymi stronami internetowymi, szczególnie w przypadku firm zorientowanych na grupy docelowe. Unikalną cechą małych i średnich firm w porównaniu z dużymi sklepami internetowymi jest serwis, który powinien być odpowiednio na najwyższym poziomie. Dlatego ważne jest inwestowanie w dobrze wykwalifikowanych pracowników (dokształcanie), a nie tylko w technologię. Ponadto zaleca się skupienie na zrównoważonym rozwoju.

Zgodnie z ankietą na każde pytanie zebraliśmy odpowiednio wyniki:

1. Czy znasz znaczenie słowa „e- handel”?

79% uczestników zna znaczenie terminu „e-handel”. W Grecji i Polsce ponad 90% pracowników zna pojęcie „e- handlu”, w Niemczech ponad 66% nie zna.

2. Czy wykorzystujesz narzędzia cyfrowe w swoim biznesie detalicznym?

Większość uczestników (63%) nie korzysta z narzędzi cyfrowych w swojej codziennej pracy, jednak niemieccy pracownicy najrzadziej korzystają z narzędzi cyfrowych.

3. Jeśli tak, to z jakich narzędzi cyfrowych korzysta Pan/Pani już w swoim życiu zawodowym?

Narzędzia cyfrowe, które wszyscy pracownicy i pracodawcy z trzech krajów partnerskich wykorzystują w swoim życiu zawodowym to media społecznościowe, narzędzia organizacyjne i komunikacyjne, narzędzia marketingu cyfrowego oraz narzędzia do rozwoju swojej strony internetowej/sklepu internetowego.

4. Wskaż poziom wiedzy dla następujących technologii cyfrowych wykorzystanych w sektorze handlu detalicznego:

Pracownicy greccy, polscy i niemieccy są w większości świadomi Digital Marketingu, podczas gdy odpowiedzi wskazują na malejące wykorzystanie w pozostałych technologiach.

5. Jak często w swoim życiu zawodowym korzysta Pan/Pani z następujących technologii cyfrowych?

Grecy, Polacy i Niemcy korzystają głównie z marketingu cyfrowego, podczas gdy odpowiedzi wskazują na malejące wykorzystanie pozostałych technologii.

6. Jeśli dotyczy, proszę podać przykład wykorzystania wyżej wymienionych technologii w placówkach handlowych.

W odpowiedziach przeważały przykłady z marketingu cyfrowego (zwłaszcza social media) oraz rozwoju/opieki nad sklepami internetowymi.

7. Proszę wskazać poziom ważności następujących technologii, które powinny być widoczne w sektorze handlu detalicznego.

Digital Marketing jest uważany za najważniejszą technologię, aby być widocznym w sektorze detalicznym.

8. Jakie kroki, Państwa zdaniem, należy podjąć, aby pobudzić lub przyspieszyć cyfrową transformację sektora handlu detalicznego?

Łącznie większość z trzech grup zawodowych stwierdziła, że chciałaby mieć więcej informacji o istniejących ofertach edukacyjnych i szkoleniach

Rozdział 2: Umiejętności miękkie w e-detalu

Zdaniem trenerów i pracowników:

1. Jakie umiejętności miękkie są ważne dla handlu detalicznego w ogóle i dlaczego są ważne?

W większości te same umiejętności miękkie zostały podane przez wszystkich 30 ekspertów. Wśród odpowiedzi na pytanie znalazły się:

• Akceptacja zmian
• Chęć poznania produktów i pełnienia roli eksperta podczas udzielania porad
• Silne umiejętności komunikacyjne i życzliwość w celu zwiększenia zadowolenia klientów
• Umiejętność pracy w zespole
• Elastyczność
• Kompetencja do samodzielnego uczenia się
• Empatia

2. Jakie umiejętności miękkie stają się ważniejsze w transformacji cyfrowej?

W większości te same umiejętności miękkie zostały podane przez wszystkich 30 ekspertów. Wśród odpowiedzi na pytanie znalazły się:

• Zarządzanie stresem
• Krytyczne myślenie
• Adaptacyjność
• Kompetencja do samodzielnego uczenia się
• Elastyczność
• Komunikacja
• Zarządzanie czasem

3. W jakim stopniu cyfryzacja zmienia umiejętności miękkie?

Prawie wszyscy greccy i polscy eksperci stwierdzili, że umiejętności miękkie zmienią się w wysokim stopniu, w Niemczech opinia jest odmienna.

4. Czy firma może podnieść kompetencje miękkie swoich pracowników?

Wszyscy eksperci zgadzają się z tym stwierdzeniem. Odpowiedzi na pytanie o  to, jak można to zrobić, obejmowały:

• Szkolenia i seminaria
• Mentoring
• Job-Shadowing
• Uczenie się w miejscu pracy
• Urlop wychowawczy

5. Jakie umiejętności miękkie są nauczane w ramach kształcenia zawodowego i w jaki sposób?

Umiejętności miękkie nauczane w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego we wszystkich trzech krajach są w większości takie same.

6. Jakie umiejętności miękkie powinny być nauczane w ramach kształcenia zawodowego, a których do tej pory brakuje?

Brakujące umiejętności miękkie w polskim i greckim VET: Empatia, aktywne słuchanie i umiejętności komunikacyjne, niemieccy eksperci nie potrafili wymienić konkretnych.

7. W jakim stopniu ważne jest ciągłe doskonalenie umiejętności miękkich pracowników?

Wszyscy eksperci zgadzają się, że jest to ważne lub bardzo ważne, firma czerpie z tego korzyści.

8. Jak idealnie dostosować się do zmian?

Odpowiedzi są w większości podobne, z naciskiem na samokształcenie poprzez zachęcanie, ciągłe szkolenia i aktualizacje. Uczestnicy muszą posiadać dobre umiejętności obserwacyjne i powinni codziennie wykorzystywać nowe umiejętności, aby je wzmocnić. Jednakże niemieccy eksperci mówili bardziej o  warunkach wstępnych, aby osiągnąć ten poziom samokształcenia.

Zgodnie z ankietą na każde pytanie zebraliśmy odpowiednio wyniki:

1. Jak oceniasz swoje zdolności adaptacyjne do zmieniających się sytuacji w  pracy?

Ogólnie rzecz biorąc, siła robocza ze wszystkich trzech krajów ma dobre zdolności adaptacyjne do zmieniających się sytuacji w pracy.

2. Proszę wskazać poziom ważności następujących umiejętności miękkich w  sektorze handlu detalicznego.

We wszystkich trzech krajach żadna z wymienionych umiejętności miękkich nie jest w większości przypadków mniej niż ważna dla pracowników, jednak na ostatnim miejscu we wszystkich krajach znajduje się przywództwo (66% ważne lub bardzo ważne, wszystkie inne umiejętności miękkie osiągają poziom znacznie powyżej 80%).

3. W jakim stopniu nabywa Pan/Pani następujące umiejętności miękkie?

Większość wszystkich trzech grup pracowniczych stwierdziła, że nabyła wszystkie umiejętności miękkie, o które pytano. Ponad połowa stwierdziła, że posiada umiejętności miękkie w stopniu co najmniej dostatecznym.

4. Jeśli dotyczy, podaj przykład, jak wykorzystujesz te umiejętności w życiu zawodowym.

Większość przykładów umiejętności miękkich w trzech grupach zawodowych zawierała komunikację i zarządzanie czasem.

5. Jakie Pana/Pani zdaniem umiejętności miękkie stają się coraz ważniejsze w procesie transformacji cyfrowej?

Odpowiedzi z trzech grup roboczych są zgodne, że komunikacja, wielozadaniowość i elastyczność to umiejętności miękkie, które stają się coraz ważniejsze w handlu elektronicznym.

6. Jak ważne jest Pana/Pani zdaniem oddzielenie życia zawodowego od prywatnego?

Ponad 90% pracowników z Europy Południowej, Wschodniej i Zachodniej zgadza się, że oddzielenie życia zawodowego od prywatnego jest ważne, zdecydowana większość postrzega to oddzielenie nawet jako „bardzo ważne”.

7. Do jakiego stopnia potrafisz oddzielić życie zawodowe od prywatnego?

Łącznie większość stwierdziła, że potrafi umiarkowanie oddzielić swoje życie zawodowe od prywatnego. Nawet jeśli ponad 90% uważa, że dobra równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest ważna (patrz poprzednie pytanie), to nieco zaskakuje tutaj fakt, że „tylko” 25% całkowicie egzekwuje taki rozdział.

8. Czy uważasz, że cyfryzacja negatywnie wpływa na Twój work-life balance?

Większość nie uważa, że cyfryzacja będzie miała negatywny wpływ na ich work-life balance.

9. Większość respondentów odpowiedziała nie; część, która odpowiedziała tak na powyższe pytanie, stwierdziła:

Grecka i polska siła robocza jest bardziej zaniepokojona z powodu (poczucia) stałej osiągalności i dostępności również w domu.

Rozdział 3: Wyzwania związane z handlem elektronicznym

Zdaniem trenerów i pracowników:

1. Jakie kroki są podejmowane w celu pobudzenia lub przyspieszenia cyfrowej transformacji sektora handlu detalicznego?

Większość z 30 ekspertów zgadza się, że stymulowanie digitalizacji sektora detalicznego może być dostępne głównie poprzez transformację edukacji publicznej i funduszy. W Polsce jednak eksperci połączyli szkolenia w zakresie technologii cyfrowych z dotacjami państwowymi, np. na założenie sklepów internetowych.

2. Jak łatwo jest dotrzeć do klientów za pomocą narzędzi cyfrowych w porównaniu z dotarciem do klientów w sposób tradycyjny?

Tutaj opinie respondentów są podzielone: Grecka większość ekspertów uważa, że łatwiej jest dotrzeć do klientów za pomocą narzędzi cyfrowych niż w sposób tradycyjny; W Niemczech 5 ekspertów zgodziło się, ale 5 ekspertów nie zgodziło się, a polscy eksperci uważają, że jest tak samo, ale z tendencją do narzędzi cyfrowych.

3. Jakie są możliwości marketingu cyfrowego?

Media społecznościowe są postrzegane jako szansa nr 1 dla marketingu cyfrowego, co stwierdzili niemieccy i greccy eksperci. Polscy eksperci udzielili bardziej ogólnych odpowiedzi na to pytanie.

4. Czy uważasz, że Twoje codzienne życie zawodowe zmieni się w wyniku cyfryzacji?

Większość z 30 europejskich ekspertów zgadza się, że codzienne życie zawodowe zmieni się z powodu digitalizacji.

5. W jakim stopniu cyfryzacja zmieniła już Pana/Pani codzienną rutynę pracy?

Wszyscy eksperci z Polski i Grecji stwierdzili, że cyfryzacja w dużym stopniu zmieniła już ich codzienną rutynę pracy. Niemieccy eksperci nie byli tak jednomyślni jak ich koledzy z Europy Południowej i Wschodniej, ale większość z nich również zauważyła duże zmiany w swojej codziennej pracy.

Przykłady głównych zmian to wzrost liczby osób pracujących zdalnie oraz komunikacja cyfrowa zamiast spotkań twarzą w twarz.

6. Czy jako trener napotykasz na wyzwania cyfrowe?

Głównym wyzwaniem, które podała większość, jest brak czasu na nadążanie za rozwojem (zwłaszcza w Niemczech i Grecji), dostęp do Internetu, różnice w  wiedzy i liczbie narzędzi cyfrowych (zwłaszcza Polska).

7. Czy narzędzia cyfrowe mogą wspierać Cię w codziennej pracy?

Większość z 30 europejskich ekspertów zgadza się, że narzędzia cyfrowe mogą wspierać ich w codziennej pracy, zwłaszcza w zakresie efektywności i  komunikacji.

Zgodnie z ankietą na każde pytanie zebraliśmy odpowiednio wyniki:

1. Jak dobrze oceniasz swoją obsługę procesów pracy?

We wszystkich trzech połączonych ankietach pracownicy oceniają swoje postępowanie z procesem pracy w większości jako „dobre”

2. Czy w swoim życiu zawodowym często stawiasz czoła wyzwaniom?

Dwie trzecie pracowników i pracodawców zapytanych o to, że w swoim życiu zawodowym co najmniej często spotykają się z wyzwaniami. Należy jednak porównać, że ta większość wynika z faktu, że pracownicy w Grecji i Polsce stoją przed większymi wyzwaniami cyfrowymi niż pracownicy w Niemczech.

3. W jakim stopniu narzędzia cyfrowe stanowią dla Ciebie wyzwanie w środowisku zawodowym?

Ponad dwie trzecie zapytanych pracowników i pracodawców stwierdziło, że narzędzia cyfrowe stanowią dla nich co najmniej pewne wyzwanie. W Grecji i Polsce ocena ta jest wyższa niż w Niemczech.

4. W jakim stopniu cyfryzacja zmieniła Twoją rutynę pracy?

Łącznie prawie połowa pracowników stwierdziła, że cyfryzacja już przynajmniej często zmieniała ich rutynę pracy. Tutaj wyniki trzech badań różnią się: W Grecji jedna trzecia wybrała „w dużym stopniu” jako odpowiedź główną, w Polsce prawie połowa uczestników wybrała „często”, w Niemczech większość stwierdziła, że zauważyła tylko „bardzo małe” zmiany.

5. Jeśli to istotne, podaj przykład wyzwania cyfrowego, z którym spotykasz się w codziennym życiu zawodowym.

Odpowiedzi zebrane w trzech badaniach są w większości takie same i dotyczyły m.in. obsługi nowych technologii i narzędzi cyfrowych, ale także wyzwań wynikających z przejścia z handlu analogowego na e-handlu, zarówno w komunikacji wewnętrznej i metodach pracy, jak i z klientami.

6. Czy uważasz, że Twoje codzienne życie zawodowe ulegnie dalszej zmianie w wyniku digitalizacji?

Ponad dwie trzecie uważa, że ich codzienne życie zawodowe ulegnie dalszej zmianie ze względu na postępującą cyfryzację. Istnieją tu pewne interesujące różnice pomiędzy trzema krajowymi badaniami: Podczas gdy 85% niemieckich pracowników uważa, że ich codzienne życie zawodowe będzie się dalej zmieniać, polscy pracownicy zgadzają się z tym tylko w 58%, a greccy z 69%.

7. Jeśli tak, to w jaki sposób?

Udzielone odpowiedzi są w większości takie same. Wiele odpowiedzi, szczególnie od niemieckich i greckich pracowników, zawierało stwierdzenie, że nowe technologie są powodem ciągłych zmian i dalszego przejścia od handlu detalicznego do e-detalu. Jednakże polscy pracownicy podali inne możliwe przyczyny zmian w ich codziennym życiu zawodowym, takie jak sposób komunikacji i sposób wykonywania zadań.

8. Jak łatwo jest dotrzeć do klientów za pomocą narzędzi cyfrowych w porównaniu z dotarciem do klientów w sposób tradycyjny?

Większość zapytanych pracodawców i pracowników, zwłaszcza w Niemczech i Polsce, stwierdziła, że „łatwiej” jest dotrzeć do klientów za pomocą narzędzi cyfrowych. Natomiast greccy pracownicy w większości stwierdzili, że jest tak samo.

Rozdział 4: Doświadczenie zawodowe w handlu elektronicznym i  możliwości uczenia się w miejscu pracy

Zdaniem trenerów i pracowników:

1. W jakim stopniu nowi praktykanci posiadają już umiejętności cyfrowe?

Większość ekspertów stwierdziła, że nowi uczestnicy szkoleń posiadają już umiejętności cyfrowe na poziomie średnim lub dobrym. W Niemczech poziom ten jest postrzegany jako wyższy i istnieją inne przykłady wcześniej istniejących kompetencji cyfrowych, takich jak wysoki stopień znajomości narzędzi cyfrowych i umiejętności korzystania z mediów, podczas gdy polscy i greccy eksperci stwierdzili umiejętności komunikacyjne i w zakresie mediów społecznościowych.

2. Jakie kompetencje cyfrowe uważasz za ważne/niezbędne, aby firma mogła przetrwać w przyszłości w sektorze handlu detalicznego?

Najważniejsze kompetencje dla firmy, aby przetrwać według większości europejskich ekspertów to umiejętności komputerowe, a także marketing cyfrowy i  obsługa klienta.

3. Jakie są wyzwania cyfrowe w kształceniu zawodowym i jak sobie z nimi radzą?

Eksperci w większości zgodzili się, że odmowa znajomości cyfryzacji i rozwiązanie problemu przejścia edukacji do ery cyfrowej to główne wyzwania cyfrowe w kształceniu zawodowym. W Polsce eksperci dodali również brak dostępu do Internetu i sprzętu oraz różne poziomy wiedzy.

4. W jakich dziedzinach handlu detalicznego/handlowego oferowane są kolejne szkolenia cyfrowe?

Większość ekspertów nie wiedziała, w jakich dziedzinach handlu detalicznego/komercyjnego oferowane są dalsze szkolenia cyfrowe, z jednym wyjątkiem: e-commerce.

5. Gdzie dostrzegasz braki w VET związane z digitalizacją w sektorze handlu detalicznego? Gdzie jest potencjał do poprawy?

Odpowiedzi we wszystkich trzech krajach są nieco inne. Podczas gdy w Niemczech za wadę uważa się długotrwałe procesy zmiany ram szkoleniowych, przy jednoczesnym szybkim (nowym) rozwoju narzędzi cyfrowych, które mogą być już przestarzałe po kilku latach szkolenia, polscy eksperci jako przyczyny podali zarządzanie platformami internetowymi i informacje praktyczne. Greccy eksperci stwierdzili niską jakość materiałów i niski poziom wykorzystania potencjału handlu elektronicznego.

6. W jakim stopniu digitalizacja zmieniła codzienne życie zawodowe w sektorze handlu detalicznego?

Większość ekspertów zgadza się, że cyfryzacja zmieniła w dużym stopniu codzienne życie zawodowe w sektorze handlu detalicznego.

7. Jakie zmiany cyfrowe zauważyłeś w handlu detalicznym w ciągu ostatnich 5 lat?

Odpowiedzi obejmowały marketing społeczny i prowadzenie e-sklepów według wszystkich europejskich ekspertów. W Niemczech i Polsce wielu ekspertów podało dodatkowo płatność zbliżeniową (za pomocą smartfona).

Zgodnie z ankietą na każde pytanie zebraliśmy odpowiednio wyniki:

1. Jak oceniasz swoje umiejętności cyfrowe?

Większość z tych trzech grup zawodowych w większości uważa, że ich umiejętności cyfrowe są co najmniej dobre, co stanowi czołową odpowiedź we wszystkich trzech badaniach.

2. W jaki sposób nabył/a Pan/i dotychczas zdobyte umiejętności cyfrowe?

Większość pracowników we wszystkich trzech krajach zdobyła swoje umiejętności cyfrowe głównie w ramach samokształcenia i uczenia się w miejscu pracy.

3. Jak dobrze zna Pan/Pani treści cyfrowe na potrzeby szkoleń?

Stosunkowo niewielki wynik w porównaniu z innymi wykresami ilustruje różnice w odpowiedziach w tych trzech krajach. W Polsce większość pracowników jest tylko „nieznacznie zaznajomiona” z treściami cyfrowymi do swoich szkoleń, w  Niemczech „nieco zaznajomiona”, a w Grecji w dużym stopniu „umiarkowanie zaznajomiona”.

4. Jak często uczestniczy Pan/Pani w oferowanych szkoleniach cyfrowych?

Stosunkowo niski wynik w porównaniu z innymi wykresami ilustruje różnice w  odpowiedziach w trzech krajach. W Niemczech i w Polsce większość nigdy nie uczestniczyła w szkoleniu cyfrowym, w Grecji główną odpowiedzią jest „od czasu do czasu”. Również w Polsce i Niemczech jest to 2 miejsce. Wszystkie trzy kraje łączy to, że trzeba nadrobić zaległości.

5. Jeśli tak, to w jakich dziedzinach?

Udzielane tu odpowiedzi są bardzo różne i obejmują wiele różnych dziedzin z  zakresu marketingu, zarządzania, komunikacji w e-commerce i relacji z klientami, ale także AI i kodowania.

6. Czy chciałbyś w przyszłości szkolić swoje umiejętności cyfrowe na potrzeby e-handlu?

Mimo że wykres pokazuje wyraźną tendencję, że zdecydowana większość bardzo chętnie i zdecydowanie chciałaby szkolić swoje umiejętności cyfrowe, istnieją różnice między krajami: Większość pracowników w Polsce i Grecji jest zmotywowana do szkolenia swoich umiejętności cyfrowych, w Niemczech górną odpowiedzią jest „może”.

7. Twoim zdaniem, który z poniższych sposobów jest najbardziej odpowiedni do doskonalenia umiejętności w zakresie e-handlu?

Większość pracowników we wszystkich trzech krajach uważa, że najlepszym sposobem zdobywania umiejętności są e-kursy.

8. Czy postrzegają Państwo kształcenie i szkolenie zawodowe jako ważne narzędzie pozwalające nadążyć za cyfryzacją sektora handlu detalicznego?

Zdecydowana większość postrzega VET jako ważne narzędzie pozwalające nadążyć za cyfryzacją sektora handlu detalicznego.

Wniosek

Rozdział 1: Technologie i praktyki handlu elektronicznego

Podobieństwa

Ogólnie rzecz biorąc, wiele aspektów i ustaleń z trzech krajów jest dość podobnych. W przypadku projektu e-SELLER najważniejszym ogólnym podobieństwem jest to, że poziom wiedzy na temat handlu elektronicznego na obszarach wiejskich UE jest stosunkowo niski, chociaż wielu uczestników przewiduje, że sprzedaż pochodząca z kanałów internetowych i handlu elektronicznego będzie rosła, wraz z większą liczbą firm promujących swoje produkty za pośrednictwem Internetu i mediów społecznościowych, lepszymi możliwościami handlu elektronicznego i mniejszą liczbą firm oferujących wyłącznie sprzedaż detaliczną na miejscu. Marketing cyfrowy jest zatem ważny lub niezbędny, aby przetrwać w przyszłym sektorze detalicznym. Rozpowszechnianie wiedzy na temat e-handlu jest niezbędne, aby pomóc w zmieniającym się krajobrazie cyfrowym.

Eksperci ze wszystkich krajów życzyli sobie lepszej obsługi klienta i zaktualizowanych stron internetowych jako procesów rozwojowych, które chcieliby zobaczyć w przyszłości w sektorze detalicznym. Pracownicy ze wszystkich trzech krajów używają głównie marketingu cyfrowego, w porównaniu do innych technologii, wiedza na ten temat jest coraz mniejsza. Jednakże, kiedy wymienia się, z czego korzystają pracownicy marketingu cyfrowego, najczęściej wymienia się tylko media społecznościowe. Podczas gdy media społecznościowe mogą być najłatwiejsze w użyciu, interesujące jest to, że inne technologie nie są tak popularne. Łączna większość z trzech grup roboczych stwierdziła, że chciałaby mieć więcej informacji o istniejących ofertach edukacyjnych i szkoleniach, co jest również dość ważne dla celu projektu e-SELLER, jakim jest zapewnienie właśnie takich informacji.

Różnice

Istnieje jednak kilka różnic pomiędzy trzema krajami, które należy podkreślić. Jedną z największych i najbardziej zaskakujących różnic jest to, że greccy i polscy pracownicy w ponad 90% znają termin „e-handlu”, podczas gdy w Niemczech ponad 66% nie zna go. Można to wytłumaczyć faktem, że w języku niemieckim istnieje wiele różnych słów na określenie e-handlu, przy czym „cyfrowy handel detaliczny” jest prawdopodobnie najbardziej powszechny. Można to również wyjaśnić stosowaniem narzędzi cyfrowych w Grecji i Polsce, które jest nieco wyższe niż w Niemczech. Grecja wydaje się być bardziej zaawansowana w wykorzystaniu narzędzi cyfrowych w swojej działalności, mając 70% pozytywnych odpowiedzi.

Ponadto, większość greckich ekspertów znała treści szkoleniowe na temat e-handlu, w Niemczech i Polsce tylko kilka. W Niemczech i Grecji eksperci wiedzą o e-handlu, w Polsce nie wymieniali treści, ale źródła pozyskiwania materiałów edukacyjnych. W Niemczech i Grecji Digital Marketing jest uważany za bardzo ważny w przyszłości, ponadto modele 3D produktów i live-commerce, podczas gdy w Polsce eksperci uważają, że AI zamiast modeli 3d.

Rozdział 2: Umiejętności miękkie w e-handlu

Podobieństwa:

Jeśli chodzi o umiejętności miękkie, większość uczestników stwierdziła, że digitalizacja w dużym stopniu zmienia umiejętności miękkie. Wybór umiejętności miękkich, które stają się bardziej istotne dla e-handlu, jest podobny we wszystkich trzech krajach: zarządzanie stresem, komunikacja, wielozadaniowość, elastyczność i rozwiązywanie problemów.

Wszyscy eksperci zgadzają się, że firmy powinny zapewnić szkolenia wzmacniające umiejętności miękkie, ponieważ są one ważne. Ponadto, umiejętności miękkie nauczane w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego są w większości takie same. Ogólnie rzecz biorąc, istnieje dobra zdolność adaptacji do zmieniających się sytuacji w pracy i żadna z wymienionych umiejętności miękkich nie jest mniej niż ważna dla pracowników we wszystkich trzech krajach, jednak ostatnie miejsce zajmuje przywództwo, we wszystkich krajach (66% ważne lub bardzo ważne, wszystkie inne umiejętności miękkie osiągają poziom znacznie powyżej 80%).

Prawie wszyscy uczestnicy stwierdzili, że bardzo ważne jest oddzielenie życia zawodowego od prywatnego, jednak na pytanie, w jakim stopniu mogą je rozdzielić, większość odpowiedziała, że w umiarkowanym. Większość dodała również, że cyfryzacja negatywnie wpływa na ich równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.

Różnice:

Jednym z zaskakujących i ważnych czynników jest wpływ cyfryzacji na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, podczas gdy Niemcy mają najlepsze wyniki z 75% odpowiedzi „nie”, w Grecji i Polsce liczby te są znacznie bliższe – może to oznaczać, że albo ludzie nie wiedzą, jak oddzielić dostępne nam rozwiązania cyfrowe od tych potrzebnych ściśle do pracy i tych, które służą „zabawie” lub po prostu są wykorzystywane do celów osobistych, albo też używając rozwiązań do pracy, używają tego samego urządzenia zarówno do pracy, jak i do celów osobistych, co utrudnia oddzielenie tych dwóch rzeczy. Tak czy inaczej, ponieważ cyfryzacja będzie szła tylko do przodu, jest to kwestia, na którą warto zwrócić uwagę.

Rozdział 3: Wyzwania związane z handlem elektronicznym

Podobieństwa:

Szczególnie ważne są ustalenia z tego rozdziału. Ujawniają one luki, a także obawy dotyczące przyszłości handlu detalicznego – z punktu widzenia przedsiębiorców. Projekt e-SELLER może dostarczyć wiedzy i narzędzi do ich zminimalizowania. Jest też wiele podobieństw: Po pierwsze, większość ekspertów stwierdziła, że stymulacja cyfryzacji sektora handlu detalicznego może być dostępna głównie poprzez transformację edukacji publicznej i finansowanie szkoleń cyfrowych oraz wdrażanie nowych technologii. Ponadto eksperci stwierdzili, że codzienne życie zawodowe zmieni się dzięki cyfryzacji, a jednocześnie uważają, że narzędzia cyfrowe mogą ich wspierać w codziennej pracy. Większość z trzech grup roboczych myśli w podobny sposób: Stwierdzili, że ich rutyna pracy będzie się nadal zmieniać, np. z powodu nowych technologii.

Różnice:

Jeśli chodzi o przyszłość sektora detalicznego, bardzo interesujące jest to, że większość greckich ekspertów uważa, że łatwiej jest dotrzeć do klientów za pomocą narzędzi cyfrowych niż tradycyjnych; podczas gdy w Niemczech 5 ekspertów zgodziło się z tym, ale 5 nie zgodziło się, a polscy eksperci uważają, że jest podobnie. Interesujące jest również to, że pracownicy w Grecji i Polsce stoją przed większymi wyzwaniami cyfrowymi, ale widzieli więcej zmian cyfrowych w swojej pracy niż Niemcy. Jednak 85% niemieckich pracowników uważa, że ich codzienne życie zawodowe będzie się nadal zmieniać, w Polsce 58%, a w Grecji 69%.

Rozdział 4: Doświadczenie zawodowe w e-handlu i możliwości uczenia się w miejscu pracy

Podobieństwa:

Po pierwsze, najważniejsze kompetencje dla przetrwania firmy według większości europejskich ekspertów to umiejętności komputerowe i marketing cyfrowy, co jest bardzo ważne dla dalszego rozwoju projektu e-SELLER. To samo dotyczy faktu, że większość ekspertów nie wiedziała, w jakich dziedzinach handlu detalicznego/handlowego oferowane są dalsze szkolenia cyfrowe, z wyjątkiem handlu elektronicznego.

Ponadto większość ekspertów zgadza się, że cyfryzacja zmieniła w dużym stopniu codzienne życie zawodowe w sektorze handlu detalicznego. W ciągu ostatnich pięciu lat marketing społecznościowy i prowadzenie sklepów internetowych były dostrzegane przez prawie wszystkich ekspertów. Większość pracowników uważa, że ich umiejętności cyfrowe są co najmniej dobre, a zdobyli je głównie poprzez samokształcenie i uczenie się w miejscu pracy, chociaż większość uważa, że najlepszym sposobem zdobywania umiejętności są kursy elektroniczne.

Różnice:

W Polsce większość pracowników jest tylko w niewielkim stopniu zaznajomiona z treściami cyfrowymi do celów szkoleniowych, w Niemczech w niewielkim stopniu, a w Grecji w stopniu umiarkowanym. W Niemczech i Polsce większość nigdy nie uczestniczyła w szkoleniach cyfrowych, podczas gdy większość w Grecji uczestniczyła w nich przynajmniej okazjonalnie. Zdecydowana większość polskich i greckich pracowników jest zmotywowana do szkolenia w  zakresie umiejętności cyfrowych, niemieccy pracownicy są również w większości pozytywnie nastawieni. Dlatego program szkoleniowy, który zostanie opracowany w ramach projektu e-SELLER, jest wysoko oceniany przez wszystkie trzy grupy pracowników.

Annex

• Grecki Raport Narodowy
• Polski Raport Narodowy
• Niemiecki Raport Narodowy