Εισαγωγή

Το πρόγραμμα Erasmus+ “e-SELLER – foStering E-retaiL in ruraL EU aReas” στοχεύει στο να παρέχει στους εργαζόμενους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε όλη την Ευρώπη τα εργαλεία που είναι απαραίτητα για τις σύγχρονες πωλήσεις στον 21ο αιώνα. Μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών, η οικονομία βρίσκεται σε μια διαδικασία ψηφιοποίησης, η οποία απαιτεί νέες δεξιότητες και ικανότητες από τους εργαζόμενους, τους εκπαιδευτές και τις επιχειρήσεις. Τα τελευταία χρόνια, ιδίως η πανδημία κατέδειξε για άλλη μια φορά ξεκάθαρα τη σημασία του ηλεκτρονικού λιανεμπορίου για όλες τις εμπορικές επιχειρήσεις.

Ως εκ τούτου, το έργο e-SELLER αποσκοπεί στην προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα του λιανικού εμπορίου, εστιάζοντας στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ, όπου το εργατικό δυναμικό του λιανικού εμπορίου δεν διαθέτει τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες για να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις του ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου.

Στο έργο συμμετέχουν έξι οργανισμοί-εταίροι, όπως μη κυβερνητικές οργανώσεις, κέντρα κατάρτισης, καθώς και ιδιωτικοί φορείς από την Ελλάδα, την Πολωνία και τη Γερμανία. Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Οκτώβριο του 2024, η κοινοπραξία έχει θέσει ως στόχο να εξοπλίσει τους παρόχους ΕΕΚ/εκπαιδευτές με ένα αποτελεσματικό και ενδιαφέρον πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης σύμφωνα με τις ατομικές ανάγκες και προσδοκίες του εργατικού δυναμικού του λιανικού εμπορίου στις αγροτικές περιοχές με τη χρήση ψηφιακού και περιεκτικού εκπαιδευτικού περιεχομένου και να συνδέσει τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας στις αγροτικές περιοχές με τον τομέα της ΕΕΚ δίνοντας έμφαση στις συνεργασίες και τις συνέργειες με εταίρους από άλλες χώρες.

Η παρούσα έκθεση χρησιμεύει ως οδηγός για τα μελλοντικά αποτελέσματα αυτού του έργου και λειτουργεί ως εργαλείο ευαισθητοποίησης για το προσωπικό των Επιμελητηρίων/Συλλόγων προκειμένου να είναι ενήμεροι και προετοιμασμένοι να κάνουν προσαρμογές στις πολιτικές και τις προσεγγίσεις τους για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, εστιάζοντας στις ανάγκες του τομέα του λιανικού εμπορίου και στις απαιτήσεις του ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου.

Προκειμένου να εναρμονιστούν με τις ατομικές ανάγκες και τις προσδοκίες του εργατικού δυναμικού λιανικού εμπορίου στις αγροτικές περιοχές, οι εταίροι του έργου καθορίζουν τις συγκεκριμένες ανάγκες των επιχειρήσεων σε κάθε χώρα εταίρο. Με βάση μια έρευνα μεταξύ των εργαζομένων σε επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ, προσδιορίζονται οι υφιστάμενες ψηφιακές δεξιότητες, ανάγκες και προκλήσεις, οι οποίες είναι σημαντικές για τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Συνεντεύξεις ειδικών με παρόχους ΕΕΚ/εκπαιδευτές που σχετίζονται με την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού του λιανικού εμπορίου και στελέχη Επιμελητηρίων/Συνδέσμων επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα και παρέχουν στους εταίρους χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις ψηφιακές δεξιότητες, ικανότητες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τις μελλοντικές εξελίξεις όσον αφορά την ανάδειξη των απαιτήσεων του ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου.

Οι τρεις εθνικές εκθέσεις βρίσκονται στο παράρτημα της παρούσας αναφοράς. Τα επόμενα κεφάλαια συνδυάζουν τα αποτελέσματα των τριών εθνικών αναφορών για να παρουσιάσουν μια κοινή εικόνα της Νότιας, Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης. Τα διαγράμματα αποτελούνται από απαντήσεις από συνολικά 209 εργαζόμενους και εργοδότες που συμπλήρωσαν ψηφιακά το «ερωτηματολόγιο των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου και των εργαζομένων στο λιανικό εμπόριο» στην πλατφόρμα Admin Project. Λεπτομερή δημογραφικά στοιχεία μπορείτε να βρείτε στις αντίστοιχες εθνικές εκθέσεις.

Το ίδιο ισχύει και για τους 30 παρόχους ΕΕΚ/εκπαιδευτές που σχετίζονται με την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού στο λιανικό εμπόριο και τα στελέχη των Επιμελητηρίων/Συλλόγων που ερωτήθηκαν ως ειδικοί. Η έκθεση εντοπίζει τις ενδιαφέρουσες ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των απαντήσεων που συγκεντρώθηκαν από τις συνεντεύξεις των ειδικών και στις έρευνες.

 

Κεφάλαιο 1: Τεχνολογίες και πρακτικές ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου

Σύμφωνα με τους εκπαιδευτές και το προσωπικό:

1. Γνωρίζετε κάποιο εκπαιδευτικό περιεχόμενο που αφορά το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο;

Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι ειδικοί είχαν γνώση για την ύπαρξη εκπαιδευτικού περιεχομένου σχετικά με το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο, ενώ μόνο λίγοι από αυτούς είχαν ανάλογη γνώση στη Γερμανία και την Πολωνία. Στη Γερμανία και την Ελλάδα, φάνηκε ότι γνωρίζουν για το ηλεκτρονικό εμπόριο, ωστόσο στην Πολωνία δεν ανέφεραν συγκεκριμένο εκπαιδευτικό περιεχόμενο, αλλά πηγές για την απόκτηση εκπαιδευτικού υλικού.

2. Ποια ψηφιακά εργαλεία θεωρείτε σημαντικά/απαραίτητα για να επιβιώσετε στο μέλλον στον τομέα του λιανικού εμπορίου;

Στη Γερμανία και την Ελλάδα, το ψηφιακό μάρκετινγκ θεωρείται πολύ σημαντικό για το μέλλον, επιπλέον τα τρισδιάστατα μοντέλα προϊόντων και το ζωντανό ηλεκτρονικό εμπόριο (live-commerce), ενώ στην Πολωνία οι ειδικοί θεωρούν σημαντική την τεχνητή νοημοσύνη αντί για τα τρισδιάστατα μοντέλα.

3. Ποιες διαδικασίες ανάπτυξης θα θέλατε να δείτε στο ηλεκτρονικό λιανεμπόριο;

Οι ειδικοί από όλες τις χώρες επιθυμούσαν καλύτερες υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών και ενημερωμένους ιστοτόπους ως διαδικασίες ανάπτυξης που θα ήθελαν να δουν στο μέλλον.

4. Πώς φαντάζεστε το ηλεκτρονικό λιανεμπόριο;

Ενώ ορισμένοι ειδικοί δεν γνώριζαν τον όρο ηλεκτρονικό λιανεμπόριο (e-retail), πολλοί ειδικοί το φαντάζονται ως το μέλλον του τομέα του ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου με ποικίλα εργαλεία βασισμένα στο Διαδίκτυο για τις πωλήσεις, όπως διαδικτυακά καταστήματα με συμπληρωματικές υπηρεσίες όπως blogs, βίντεο, τηλεφωνικές γραμμές, chatbots και νέες τεχνολογίες όπως AR, VR και AI που μπορούν επίσης να συνδυαστούν. Το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο μπορεί να είναι είτε εντελώς ψηφιακό είτε να λειτουργήσει ως προσθήκη σε ένα υπάρχον φυσικό κατάστημα λιανικής πώλησης. Μια εταιρεία ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου μπορεί να είναι μια αποκλειστικά ψηφιακή παρουσία, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει φυσικό κατάστημα για να εισέλθει ένας πελάτης. Το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο δίνει στον πελάτη περισσότερες δυνατότητες σύγκρισης προϊόντων στην αγορά και γρήγορης αγοράς προϊόντων χωρίς μετρητά.

5. Πώς θα είναι ο τομέας του λιανικού εμπορίου σε 5 χρόνια;

Πολλοί συμμετέχοντες προέβλεψαν ότι οι πωλήσεις που προέρχονται από τα διαδικτυακά μέσα και το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο θα αυξηθούν, με περισσότερες εταιρείες να προωθούν τα προϊόντα τους μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, βελτιωμένες δυνατότητες ηλεκτρονικού εμπορίου και λιγότερες εταιρείες που προσφέρουν πωλήσεις μόνο με φυσική παρουσία.

6. Τι θα συνιστούσατε στους λιανοπωλητές;

Οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν να προσαρμοστούν στις νέες διαδικασίες και τεχνολογίες του ηλεκτρονικού λιανεμπορίου και να τις χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους (ηλεκτρονικά καταστήματα, ηλεκτρονικό μάρκετινγκ). Επίσης, θα πρέπει να έχουν μια καλή ηλεκτρονική παρουσία με ενημερωμένους ιστοτόπους, ιδίως για τις επιχειρήσεις που προσανατολίζονται σε ομάδες-στόχους. Μοναδικό σημείο πώλησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε σχέση με τα μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι η εξυπηρέτηση, η οποία θα πρέπει να βρίσκεται αντίστοιχα στο υψηλότερο επίπεδο. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να επενδύουν σε καλά καταρτισμένους υπαλλήλους (περαιτέρω κατάρτιση), όχι μόνο στην τεχνολογία. Επιπλέον, συνιστάται να δοθεί έμφαση στη βιωσιμότητα.

 

Σύμφωνα με την έρευνα σε κάθε ερώτηση συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα ανάλογα:

 

1. Γνωρίζετε την έννοια του “ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου (e-retail);”

Το 79% των συμμετεχόντων γνωρίζει την έννοια του ” ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου (e-retail) “. Το ελληνικό και πολωνικό εργατικό δυναμικό γνωρίζει σε ποσοστό άνω του 90% τον όρο ” ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο”, ενώ στη Γερμανία πάνω από το 66% δεν τον γνωρίζει.

 

2. Χρησιμοποιείτε ψηφιακά εργαλεία στην επιχείρησή σας λιανικής πώλησης;

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες (63%) δεν χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία στην καθημερινή τους εργασία, ωστόσο το γερμανικό εργατικό δυναμικό χρησιμοποιεί τα ψηφιακά εργαλεία λιγότερο.

3. Αν ναι, ποια ψηφιακά εργαλεία χρησιμοποιείτε ήδη στην επαγγελματική σας ζωή;

Τα ψηφιακά εργαλεία που χρησιμοποιούν στην επαγγελματική τους ζωή και οι τρεις εργαζόμενοι και εργοδότες από τις τρεις  χώρες – εταίρους είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα εργαλεία οργάνωσης και επικοινωνίας, τα εργαλεία ψηφιακού μάρκετινγκ και τα εργαλεία για την ανάπτυξη της ιστοσελίδας/του ηλεκτρονικού τους καταστήματος.

4. Δηλώστε το επίπεδο γνώσης για τις ακόλουθες ψηφιακές τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στον τομέα του λιανικού εμπορίου:

Το ελληνικό, πολωνικό και γερμανικό εργατικό δυναμικό είναι κυρίως ενήμερο για το ψηφιακό μάρκετινγκ, ενώ οι απαντήσεις υποδεικνύουν μειωμένη χρήση των άλλων τεχνολογιών.

 

5. Πόσο συχνά χρησιμοποιείτε τις ακόλουθες ψηφιακές τεχνολογίες στην επαγγελματική σας ζωή;

Το ελληνικό, το πολωνικό και το γερμανικό εργατικό δυναμικό χρησιμοποιούν κυρίως το ψηφιακό μάρκετινγκ, ενώ οι απαντήσεις δείχνουν μια φθίνουσα χρήση των υπόλοιπων τεχνολογιών.

6. Κατά περίπτωση, δώστε ένα παράδειγμα χρήσης των προαναφερόμενων τεχνολογιών στο λιανικό εμπόριο.

Οι απαντήσεις περιλάμβαναν κυρίως παραδείγματα από το ψηφιακό μάρκετινγκ (ιδίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) και την ανάπτυξη/συντήρηση ηλεκτρονικών καταστημάτων.

7. Παρακαλούμε αναφέρετε το βαθμό σπουδαιότητας των ακόλουθων τεχνολογιών που πρέπει να είναι ορατές στον τομέα του λιανικού εμπορίου.

Το ψηφιακό μάρκετινγκ θεωρείται η πιο σημαντική τεχνολογία για να είναι κανείς ορατός στον τομέα του λιανικού εμπορίου.

 

8. Ποια μέτρα πιστεύετε ότι πρέπει να ληφθούν για να τονωθεί ή να επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του τομέα του λιανικού εμπορίου;

Η συνολική πλειοψηφία των τριών ομάδων εργαζομένων δήλωσε ότι επιθυμεί να λαμβάνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές προσφορές και τις ευκαιρίες κατάρτισης.

Κεφάλαιο 2: Ήπιες δεξιότητες στο ηλεκτρονικό λιανεμπόριο

Σύμφωνα με τους εκπαιδευτές και το προσωπικό:

1. Ποιες ήπιες δεξιότητες είναι σημαντικές για το λιανικό εμπόριο γενικά και γιατί είναι σημαντικές;

Και οι 30 ειδικοί δήλωσαν κυρίως τις ίδιες ήπιες δεξιότητες. Οι απαντήσεις στην ερώτηση περιλάμβαναν:

• Αποδοχή της αλλαγής
• Προθυμία να μάθουν για τα προϊόντα και να ενεργούν ως ειδικοί όταν δίνουν συμβουλές
• Ισχυρές επικοινωνιακές δεξιότητες και φιλικότητα για την αύξηση της ικανοποίησης των πελατών
• Ικανότητα ομαδικής εργασίας
• Ευελιξία
• Ικανότητα αυτοεκπαίδευσης
• Ενσυναίσθηση

2. Ποιες ήπιες δεξιότητες γίνονται όλο και πιο σημαντικές για την ψηφιακή μετάβαση;

Και οι 30 ειδικοί δήλωσαν ως επί το πλείστον τις ίδιες ήπιες δεξιότητες. Οι απαντήσεις στην ερώτηση περιλάμβαναν:

• Διαχείριση του άγχους
• Κριτική σκέψη
• Προσαρμοστικότητα
• Ικανότητα αυτοεκπαίδευσης
• Ευελιξία
• Επικοινωνία
• Διαχείριση χρόνου

3. Σε ποιο βαθμό η ψηφιοποίηση αλλάζει τις ήπιες δεξιότητες;

Σχεδόν όλοι οι Έλληνες και Πολωνοί ειδικοί δήλωσαν ότι οι ήπιες δεξιότητες θα αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό, ενώ στη Γερμανία η άποψη διαφέρει.

4. Μπορεί μια εταιρεία να βελτιώσει τις ήπιες δεξιότητες των εργαζομένων της;

Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν με τη συγκεκριμένη δήλωση. Οι απαντήσεις στην ερώτηση σχετικά με το πώς μπορεί να γίνει αυτό περιλαμβάνουν:

• Εκπαίδευση και σεμινάρια
• Καθοδήγηση
• Παρακολούθηση εργασίας
• Μάθηση με βάση την εργασία
• Εκπαιδευτική άδεια

5. Ποιες ήπιες δεξιότητες διδάσκονται στην επαγγελματική κατάρτιση και πώς;

Οι ήπιες δεξιότητες που διδάσκονται στην ΕΕΚ και στις τρεις χώρες είναι ως επί το πλείστον οι ίδιες.

6. Ποιες ήπιες δεξιότητες θα έπρεπε να διδάσκονται στην επαγγελματική κατάρτιση, αλλά λείπουν μέχρι στιγμής;

Έλλειψη ήπιων δεξιοτήτων στην πολωνική και ελληνική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση: Οι Γερμανοί ειδικοί δεν μπορούσαν να αναφέρουν συγκεκριμένες δεξιότητες.

7. Σε ποιο βαθμό είναι σημαντικό να βελτιώνονται συνεχώς οι ήπιες δεξιότητες των εργαζομένων;

Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι είναι σημαντικό ή πολύ σημαντικό καθώς και ότι η εταιρεία επωφελείται από αυτό.

8. Πώς προσαρμόζομαι ιδανικά στις αλλαγές;

Οι απαντήσεις είναι παρόμοιες με έμφαση στην αυτοεκπαίδευση μέσω ενθάρρυνσης, συνεχούς κατάρτισης και ενημέρωσης. Οι συμμετέχοντες χρειάζονται καλές δεξιότητες παρατήρησης και θα πρέπει να χρησιμοποιούν καθημερινά τις νέες δεξιότητες που έμαθαν για να τις ενισχύσουν. Ωστόσο, οι Γερμανοί ειδικοί μίλησαν περισσότερο για τις προϋποθέσεις προκειμένου να επιτευχθεί αυτό το επίπεδο αυτοεκπαίδευσης.

Σύμφωνα με την έρευνα σε κάθε ερώτηση συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα ανάλογα:

1. Πώς αξιολογείτε την προσαρμοστικότητά σας στις μεταβαλλόμενες εργασιακές συνθήκες;

Συνολικά, το εργατικό δυναμικό και των τριών χωρών έχει καλή προσαρμοστικότητα στις μεταβαλλόμενες εργασιακές συνθήκες.

 

2. Παρακαλώ, αναφέρετε το βαθμό σπουδαιότητας των ακόλουθων κοινωνικών δεξιοτήτων στον τομέα του λιανικού εμπορίου.

Και στις τρεις χώρες, καμία από τις απαριθμούμενες ήπιες δεξιότητες δεν είναι λιγότερο σημαντική για το εργατικό δυναμικό, ωστόσο, στην τελευταία θέση σε όλες τις χώρες βρίσκεται η ηγεσία (66 % τη δήλωσαν ως σημαντική ή πολύ σημαντική, ενώ όλες οι άλλες ήπιες δεξιότητες ξεπερνούν κατά πολύ το 80%).

 

 

3. Σε ποιο βαθμό αποκτάτε τις ακόλουθες ήπιες δεξιότητες;

Η πλειονότητα και των τριών ομάδων εργασίας δήλωσε ότι είχε αποκτήσει όλες τις ήπιες δεξιότητες που ζητήθηκαν. Πολύ περισσότεροι από τους μισούς δήλωσαν ότι κατέχουν τουλάχιστον επαρκώς τις ήπιες δεξιότητες.

 

4. Εάν υπάρχει, δώστε ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζετε αυτές τις δεξιότητες στην επαγγελματική σας ζωή.

Τα περισσότερα παραδείγματα κοινωνικών δεξιοτήτων των τριών ομάδων εργασίας περιείχαν επικοινωνία και διαχείριση χρόνου.

5. Κατά τη γνώμη σας, ποιες ήπιες δεξιότητες αποκτούν μεγαλύτερη σημασία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό;

Οι απαντήσεις από το εργατικό δυναμικό και των τριών χωρών συμφωνούν ότι η επικοινωνία, η πολυδιεργασία (multi-tasking) και η ευελιξία είναι οι ήπιες δεξιότητες που γίνονται όλο και πιο σημαντικές για το ηλεκτρονικό λιανεμπόριο.

6. Κατά τη γνώμη σας, πόσο σημαντικός είναι ο διαχωρισμός της επαγγελματικής και της προσωπικής σας ζωής;

Πάνω από το 90% του εργατικού δυναμικού από τη Νότια, Ανατολική και Δυτική Ευρώπη συμφωνεί ότι ο διαχωρισμός της επαγγελματικής από την προσωπική ζωή είναι σημαντικός, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία θεωρεί τον διαχωρισμό αυτό ακόμη και “πολύ σημαντικό”.

7. Σε ποιο βαθμό μπορείτε να διαχωρίσετε την επαγγελματική από την ιδιωτική σας ζωή;

Η συνολική πλειοψηφία δήλωσε ότι μπορεί να διαχωρίσει μέτρια την επαγγελματική και την προσωπική της ζωή. Παρόλο που πάνω από το 90% θεωρεί σημαντική την καλή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής (βλ. προηγούμενη ερώτηση), είναι μάλλον περίεργο εδώ ότι “μόνο” το 25% εφαρμόζει επίσης πλήρως το διαχωρισμό.

8. Πιστεύετε ότι η ψηφιοποίηση επηρεάζει αρνητικά την ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής;

Η πλειοψηφία δεν πιστεύει ότι η ψηφιοποίηση θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

9. Η πλειονότητα των ερωτηθέντων απάντησε όχι- ορισμένοι που απάντησαν ναι – στην παραπάνω ερώτηση δήλωσαν:

Το ελληνικό και πολωνικό εργατικό δυναμικό ανησυχεί περισσότερο λόγω (της αίσθησης) της συνεχούς προσβασιμότητας και διαθεσιμότητας και στο σπίτι του.

Κεφάλαιο 3: Προκλήσεις του ηλεκτρονικού λιανεμπορίου

Σύμφωνα με τους εκπαιδευτές και το προσωπικό:

1. Ποια μέτρα λαμβάνονται για την τόνωση ή την επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης του τομέα του λιανικού εμπορίου;

Η πλειοψηφία των 30 ειδικών συμφωνεί ότι η ενθάρρυνση της ψηφιοποίησης του τομέα του λιανικού εμπορίου μπορεί να επιτευχθεί κυρίως μέσω του μετασχηματισμού της δημόσιας εκπαίδευσης και των χρηματοδοτήσεων. Στην Πολωνία, ωστόσο, οι ειδικοί επισήμαναν την εκπαίδευση στις ψηφιακές τεχνολογίες με κρατικές επιδοτήσεις, π.χ. για τη δημιουργία ηλεκτρονικών καταστημάτων.

2. Πόσο εύκολο είναι να προσεγγίσετε πελάτες με ψηφιακά εργαλεία σε σύγκριση με την προσέγγιση πελατών με τον παραδοσιακό τρόπο;

Εδώ, οι απόψεις των ερωτηθέντων διίστανται: Στη Γερμανία 5 ειδικοί συμφώνησαν, αλλά 5 ειδικοί διαφώνησαν, ενώ οι Πολωνοί ειδικοί πιστεύουν ότι ισχύει το ίδιο, αλλά με τάση προς τα ψηφιακά εργαλεία.

3. Ποιες είναι οι ευκαιρίες για το ψηφιακό μάρκετινγκ;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρούνται ως η νούμερο 1 ευκαιρία για το ψηφιακό μάρκετινγκ, όπως δήλωσαν οι Γερμανοί και οι Έλληνες ειδικοί. Οι Πολωνοί ειδικοί έδωσαν πιο γενικές απαντήσεις στην ερώτηση αυτή.

4. Πιστεύετε ότι η καθημερινή σας εργασιακή ζωή θα αλλάξει ως αποτέλεσμα της ψηφιοποίησης;

Η πλειοψηφία των 30 Ευρωπαίων ειδικών συμφωνεί ότι η καθημερινή εργασιακή ζωή θα αλλάξει λόγω της ψηφιοποίησης.

5. Σε ποιο βαθμό η ψηφιοποίηση έχει ήδη αλλάξει την καθημερινή σας εργασία;

Όλοι οι εμπειρογνώμονες από την Πολωνία και την Ελλάδα δήλωσαν ότι η ψηφιοποίηση έχει ήδη αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή τους εργασιακή ρουτίνα. Οι Γερμανοί ειδικοί δεν ήταν τόσο σύμφωνοι όσο οι συνάδελφοί τους από τη Νότια και την Ανατολική Ευρώπη, αλλά η πλειοψηφία έχει παρατηρήσει και εδώ μια σημαντική αλλαγή στην καθημερινή εργασία.

Παραδείγματα σημαντικών αλλαγών είναι η αύξηση της εξ αποστάσεως εργασίας και η ψηφιακή επικοινωνία αντί για προσωπικές συναντήσεις.

6. Αντιμετωπίζετε ψηφιακές προκλήσεις ως εκπαιδευτής;

Η κύρια πρόκληση που ανέφερε η πλειοψηφία είναι η έλλειψη χρόνου για την παρακολούθηση των εξελίξεων (ιδίως στη Γερμανία και την Ελλάδα), η πρόσβαση στο διαδίκτυο, οι διαφορές στις γνώσεις και ο αριθμός των ψηφιακών εργαλείων (ιδίως στην Πολωνία).

 

7. Μπορούν τα ψηφιακά εργαλεία να σας υποστηρίξουν στην καθημερινή σας εργασία;

Η πλειοψηφία των 30 Ευρωπαίων ειδικών συμφωνεί ότι τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να τους υποστηρίξουν στην καθημερινή τους εργασία, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την επικοινωνία.

Σύμφωνα με την έρευνα σε κάθε ερώτηση συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα ανάλογα:

1. Πόσο καλά αξιολογείτε το χειρισμό της εργασιακής διαδικασίας;

Και στις τρεις έρευνες συνδυαστικά, οι εργαζόμενοι αξιολογούν ως επί το πλείστον ως “καλή” τη διαχείριση της εργασιακής διαδικασίας.

2. Αντιμετωπίζετε συχνά προκλήσεις στην επαγγελματική σας ζωή;

Τα δύο τρίτα των εργαζομένων και των εργοδοτών δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν τουλάχιστον συχνά προκλήσεις στην επαγγελματική τους ζωή. Ωστόσο, είναι σημαντικό να συγκρίνουμε ότι αυτή η πλειοψηφία οφείλεται στο γεγονός ότι το εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα και την Πολωνία αντιμετωπίζει περισσότερες ψηφιακές προκλήσεις από ό,τι το γερμανικό εργατικό δυναμικό.

3. Σε ποιο βαθμό τα ψηφιακά εργαλεία αποτελούν πρόκληση για εσάς σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον;

Πάνω από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων εργαζομένων και εργοδοτών δήλωσαν ότι τα ψηφιακά εργαλεία αποτελούν τουλάχιστον κάποια πρόκληση γι’ αυτούς. Στην Ελλάδα και την Πολωνία, ο δείκτης αυτός είναι υψηλότερος από ό,τι στη Γερμανία.

4. Σε ποιο βαθμό η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει τη ρουτίνα της εργασίας σας;

Συνδυαστικά, σχεδόν το μισό εργατικό δυναμικό δήλωσε ότι η ψηφιοποίηση έχει ήδη αλλάξει τη ρουτίνα της εργασίας του τουλάχιστον “συχνά”. Εδώ, τα αποτελέσματα από τις τρεις έρευνες διαφέρουν: Στην Ελλάδα, το ένα τρίτο επέλεξε ως κορυφαία απάντηση το “σε μεγάλο βαθμό”, στην Πολωνία σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες επέλεξαν το “συχνά”, ενώ στη Γερμανία η πλειοψηφία δήλωσε ότι έχει παρατηρήσει μόνο “πολύ λίγες” αλλαγές.

 

 

5. Εάν είναι σχετικά, δώστε ένα παράδειγμα ψηφιακής πρόκλησης που αντιμετωπίζετε στην καθημερινή σας εργασιακή ζωή.

Οι απαντήσεις που συγκεντρώθηκαν στις τρεις έρευνες είναι ως επί το πλείστον οι ίδιες και περιλάμβαναν τον χειρισμό των νέων τεχνολογιών και των ψηφιακών εργαλείων, αλλά και τις προκλήσεις λόγω της μετάβασης από το αναλογικό στο ηλεκτρονικό λιανεμπόριο, τόσο στην εσωτερική επικοινωνία και τις μεθόδους εργασίας όσο και με τους πελάτες.

6. Πιστεύετε ότι η καθημερινή σας εργασιακή ζωή θα αλλάξει περισσότερο ως αποτέλεσμα της ψηφιοποίησης;

Περισσότερα από τα δύο τρίτα πιστεύουν ότι η καθημερινή τους εργασιακή ζωή θα αλλάξει περαιτέρω λόγω της συνεχιζόμενης ψηφιοποίησης. Εδώ, υπάρχουν ορισμένες ενδιαφέρουσες διαφορές μεταξύ των τριών εθνικών ερευνών: Ενώ το 85% του γερμανικού εργατικού δυναμικού πιστεύει ότι η καθημερινή τους εργασιακή ζωή θα συνεχίσει να αλλάζει, το πολωνικό εργατικό δυναμικό συμφωνεί σε ποσοστό 58%, το ελληνικό σε ποσοστό 69%.

7. Εάν ναι, πώς;

Οι απαντήσεις που δίνονται εδώ είναι σε μεγάλο βαθμό ίδιες. Πολλές απαντήσεις, ειδικά από το γερμανικό και το ελληνικό εργατικό δυναμικό, περιλαμβάνουν ότι οι νέες τεχνολογίες είναι ο λόγος για τη συνεχή αλλαγή και την περαιτέρω μετάβαση από το λιανεμπόριο στο ηλεκτρονικό λιανεμπόριο. Ωστόσο, το πολωνικό εργατικό δυναμικό έδωσε άλλες πιθανές αιτίες για την αλλαγή στην καθημερινή τους εργασιακή ζωή, όπως ο τρόπος επικοινωνίας και ο τρόπος εκτέλεσης των καθηκόντων.

8. Πόσο εύκολο είναι να προσεγγίσετε πελάτες με ψηφιακά εργαλεία σε σύγκριση με την προσέγγιση πελατών με παραδοσιακό τρόπο;

Η πλειονότητα των ερωτηθέντων εργοδοτών και εργαζομένων, ιδίως στη Γερμανία και την Πολωνία, δήλωσε ότι είναι “ευκολότερο” να προσεγγίσει κανείς τους πελάτες με ψηφιακά εργαλεία. Ωστόσο, το ελληνικό εργατικό δυναμικό δήλωσε κατά βάση ότι είναι το ίδιο.

 

 

 

Κεφάλαιο 4: Εργασιακή εμπειρία στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο και ευκαιρίες μάθησης με βάση την εργασία

Σύμφωνα με τους εκπαιδευτές και το προσωπικό:

1. Σε ποιο βαθμό οι νέοι μαθητευόμενοι διαθέτουν ήδη ψηφιακές δεξιότητες;

Η πλειονότητα των ειδικών δήλωσε ότι οι νέοι εκπαιδευόμενοι διαθέτουν ήδη ψηφιακές δεξιότητες σε μέτριο έως καλό επίπεδο. Στη Γερμανία, το επίπεδο θεωρείται υψηλότερο και υπάρχουν και άλλα παραδείγματα προϋπαρχουσών ψηφιακών ικανοτήτων, όπως η υψηλή προτίμηση στα ψηφιακά εργαλεία και ο γραμματισμός στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, ενώ οι Πολωνοί και οι Έλληνες ειδικοί δήλωσαν δεξιότητες επικοινωνίας και χρήσης κοινωνικών μέσων.

2. Ποιες ψηφιακές ικανότητες θεωρείτε σημαντικές/απαραίτητες για την επιβίωση μιας επιχείρησης στο μελλοντικό λιανικό εμπόριο;

Οι σημαντικότερες ικανότητες για να επιβιώσει μια επιχείρηση σύμφωνα με την πλειονότητα των Ευρωπαίων ειδικών αποτελούνταν από τις δεξιότητες πληροφορικής, το ψηφιακό μάρκετινγκ και την υποστήριξη πελατών.

3. Ποιες είναι οι ψηφιακές προκλήσεις στην επαγγελματική κατάρτιση και πώς αντιμετωπίζονται;

Οι ειδικοί συμφώνησαν κυρίως στην άρνηση εξοικείωσης με την ψηφιακή τεχνολογία και στην αντιμετώπιση της μετάβασης της εκπαίδευσης στην ψηφιακή εποχή ως τις κύριες ψηφιακές προκλήσεις στην επαγγελματική κατάρτιση. Στην Πολωνία οι ειδικοί πρόσθεσαν την έλλειψη πρόσβασης στο διαδίκτυο και στον εξοπλισμό και τα διαφορετικά επίπεδα γνώσεων.

4. Σε ποιους τομείς του λιανεμπορίου/εμπορίου προσφέρονται περαιτέρω μαθήματα ψηφιακής κατάρτισης;

Οι περισσότεροι ειδικοί δεν γνώριζαν σε ποιους τομείς του λιανεμπορίου/ εμπορίου προσφέρονται περαιτέρω μαθήματα ψηφιακής κατάρτισης, με μία εξαίρεση: το ηλεκτρονικό εμπόριο.

5. Πού αντιλαμβάνεστε ελλείψεις στην ΕΕΚ που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση στον τομέα του λιανικού εμπορίου; Πού υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης;

Οι απαντήσεις και στις τρεις χώρες είναι ελαφρώς διαφορετικές. Ενώ στη Γερμανία, οι χρονοβόρες διαδικασίες για την αλλαγή των πλαισίων κατάρτισης, με ταυτόχρονη ταχεία (νέα) ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων που μπορεί να είναι ήδη ξεπερασμένα μετά από αρκετά χρόνια κατάρτισης θεωρείται ως ανεπάρκεια, οι Πολωνοί εμπειρογνώμονες ανέφεραν ως λόγους τη διαχείριση των ηλεκτρονικών πλατφορμών και την πρακτική πληροφόρηση. Οι Έλληνες ειδικοί ανέφεραν την κακή ποιότητα του υλικού και το χαμηλό επίπεδο αξιοποίησης των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού εμπορίου.

6. Σε ποιο βαθμό η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει την καθημερινή εργασιακή ζωή στον τομέα της λιανικής πώλησης;

Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή εργασιακή ζωή στον τομέα του λιανικού εμπορίου.

7. Ποιες ψηφιακές εξελίξεις παρατηρήσατε στο λιανικό εμπόριο τα τελευταία 5 χρόνια;

Οι απαντήσεις περιλάμβαναν το κοινωνικό μάρκετινγκ και τη λειτουργία των ηλεκτρονικών καταστημάτων σύμφωνα με όλους τους ευρωπαίους ειδικούς στον τομέα. Στη Γερμανία και την Πολωνία, πολλοί από αυτούς δήλωσαν επιπλέον την ανέπαφη πληρωμή (μέσω smartphone).

 

 

 

Σύμφωνα με την έρευνα σε κάθε ερώτηση συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα ανάλογα:

1. Πώς αξιολογείτε τις ψηφιακές σας δεξιότητες;

Η πλειονότητα των τριών ομάδων εργαζομένων πιστεύει κυρίως ότι οι ψηφιακές δεξιότητές τους είναι τουλάχιστον καλές, απάντηση που είναι κορυφαία και στις τρεις έρευνες.

2. Πώς αποκτήσατε τις ψηφιακές δεξιότητες που έχετε αναπτύξει μέχρι στιγμής;

Η πλειονότητα του εργατικού δυναμικού και στις τρεις χώρες απέκτησε τις ψηφιακές του δεξιότητες κυρίως με αυτοδιδασκαλία και μάθηση στο χώρο εργασίας.

3. Πόσο εξοικειωμένοι είστε με το ψηφιακό περιεχόμενο για την εκπαίδευσή σας;

Το σχετικά περιορισμένο αποτέλεσμα εδώ σε σύγκριση με τα άλλα διαγράμματα καταδεικνύει τις διαφορές στις απαντήσεις μεταξύ των τριών χωρών. Στην Πολωνία, η πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού είναι μόνο “λίγο εξοικειωμένο” με το ψηφιακό περιεχόμενο για την εκπαίδευσή του, στη Γερμανία “λίγο εξοικειωμένο” και στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό “μέτρια εξοικειωμένο”.

4. Πόσο συχνά παρακολουθείτε τα προσφερόμενα μαθήματα ψηφιακής κατάρτισης;

Το σχετικά περιορισμένο αποτέλεσμα εδώ σε σύγκριση με τα άλλα διαγράμματα καταδεικνύει τις διαφορές στις απαντήσεις μεταξύ των τριών χωρών. Στη Γερμανία και την Πολωνία, η πλειοψηφία δεν έχει παρακολουθήσει ποτέ μαθήματα ψηφιακής κατάρτισης, ενώ στην Ελλάδα η κορυφαία απάντηση είναι “περιστασιακά”. Αυτή είναι και η 2η θέση στην Πολωνία και τη Γερμανία. Και οι τρεις χώρες έχουν κοινό σημείο ότι εδώ υπάρχει ανάγκη να καλύψουμε τη διαφορά.

5. Εάν ισχύει, σε ποιους τομείς;

Οι απαντήσεις που δίνονται εδώ είναι πολύ διαφορετικές και περιλαμβάνουν πολλούς διαφορετικούς τομείς όσον αφορά το μάρκετινγκ, τη διαχείριση, την επικοινωνία στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τις σχέσεις με τους πελάτες, αλλά και την τεχνητή νοημοσύνη και την κωδικοποίηση.

6. Θα θέλατε να αναπτύξετε τις ψηφιακές σας δεξιότητες για το ηλεκτρονικό λιανεμπόριο στο μέλλον;

Παρόλο που το διάγραμμα δείχνει μια σαφή τάση ότι η συντριπτική πλειοψηφία θα ήθελε πολύ πιθανόν και σίγουρα να εκπαιδεύσει τις ψηφιακές της δεξιότητες, υπάρχουν εθνικές διαφορές: Η πλειοψηφία του πολωνικού και του ελληνικού εργατικού δυναμικού έχει κίνητρο να αναπτύξει τις ψηφιακές του δεξιότητες, ενώ στη Γερμανία η πρώτη απάντηση είναι “Πιθανώς”.

7. Κατά τη γνώμη σας, ποιος από τους ακόλουθους τρόπους είναι ο καταλληλότερος για να βελτιώσετε τις δεξιότητές σας στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο;

Η πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού και στις τρεις χώρες θεωρεί ότι ο καλύτερος τρόπος απόκτησης δεξιοτήτων είναι τα ηλεκτρονικά μαθήματα.

 

 

8. Αντιλαμβάνεστε την ΕΕΚ ως σημαντικό εργαλείο για να συμβαδίζετε με την ψηφιοποίηση του τομέα του λιανικού εμπορίου;

Η συντριπτική πλειοψηφία αντιλαμβάνεται την ΕΕΚ ως ένα σημαντικό εργαλείο για να συμβαδίσει με την ψηφιοποίηση του τομέα του λιανικού εμπορίου.

 

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 1: Τεχνολογίες και πρακτικές ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου

Ομοιότητες

Συνολικά, πολλές πτυχές και ευρήματα των τριών εθνικών ερευνών είναι αρκετά παρόμοια. Για το έργο e-SELLER, η σημαντικότερη γενική ομοιότητα είναι ότι το επίπεδο γνώσεων σχετικά με το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ είναι σχετικά χαμηλό, αν και πολλοί συμμετέχοντες προέβλεψαν ότι οι πωλήσεις που προέρχονται από τα ηλεκτρονικά μέσα και το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο θα αυξηθούν, ενώ θα υπάρξουν περισσότερες εταιρείες που προωθούν τα προϊόντα τους μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, βελτιωμένες δυνατότητες ηλεκτρονικού εμπορίου και λιγότερες επιχειρήσεις που προσφέρουν λιανική πώληση μόνο με φυσική παρουσία. Συνεπώς, το ψηφιακό μάρκετινγκ είναι σημαντικό ή και απαραίτητο για να επιβιώσει κανείς στον τομέα του λιανικού εμπορίου στο μέλλον. Η διάδοση των γνώσεων σχετικά με το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο είναι απαραίτητη για να βοηθήσει στο μεταβαλλόμενο ψηφιακό τοπίο.

Οι ειδικοί από όλες τις χώρες εξέφρασαν την επιθυμία για καλύτερες υπηρεσίες προς τους πελάτες και ενημερωμένες ιστοσελίδες ως διαδικασίες που θα ήθελαν να δουν στο μέλλον του τομέα του λιανικού εμπορίου. Το εργατικό δυναμικό και από τις τρεις χώρες χρησιμοποιούν κυρίως το ψηφιακό μάρκετινγκ, σε σύγκριση με τις άλλες τεχνολογίες υπάρχει μείωση των γνώσεων αλλά και της χρήσης. Ωστόσο, όταν αναφέρουν τα μέσα ψηφιακού μάρκετινγκ που χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι αναφέρουν κυρίως μόνο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι το πιο εύκολο μέσο για χρήση, είναι ενδιαφέρον ότι άλλες τεχνολογίες δεν είναι τόσο δημοφιλείς. Η συνολική πλειοψηφία και από τις τρεις ομάδες του εργατικού δυναμικού δήλωσε ότι θέλει να αποκτήσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές προσφορές και την κατάρτιση, κάτι που είναι επίσης αρκετά σημαντικό για τον στόχο του έργου e-SELLER να παρέχει ακριβώς αυτού του είδους την πληροφόρηση.

Διαφορές

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες διαφορές μεταξύ των τριών εθνικών ευρημάτων που πρέπει να επισημανθούν. Μία από τις μεγαλύτερες και πιο εκπληκτικές διαφορές είναι ότι το ελληνικό και πολωνικό εργατικό δυναμικό γνωρίζει σε ποσοστό άνω του 90% τον όρο ” ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο (e-retail)”, ενώ στη Γερμανία πάνω από το 66% δεν τον γνωρίζει. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές λέξεις για το αυτό στα γερμανικά, με τον όρο “ψηφιακό λιανικό εμπόριο” να είναι ίσως ο πιο συνηθισμένος. Επίσης, αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί από τη χρήση ψηφιακών εργαλείων στην Ελλάδα και την Πολωνία, η οποία είναι ελαφρώς υψηλότερη από ό,τι στη Γερμανία. Η Ελλάδα φαίνεται να είναι πιο προχωρημένη στη χρήση ψηφιακών εργαλείων στην επιχείρησή της, έχοντας 70% θετικές απαντήσεις.

Επιπλέον, οι περισσότεροι Έλληνες ειδικοί γνώριζαν για την ύπαρξη περιεχομένου κατάρτισης σχετικά με το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο, ενώ στη Γερμανία και την Πολωνία μόνο λίγοι από αυτούς είχαν ανάλογη γνώση. Στη Γερμανία και την Ελλάδα, οι ειδικοί γνωρίζουν για το ηλεκτρονικό εμπόριο, στην Πολωνία δεν ανέφεραν συγκεκριμένο εκπαιδευτικό περιεχόμενο, αλλά πηγές για την απόκτηση εκπαιδευτικού υλικού. Στη Γερμανία και την Ελλάδα, το ψηφιακό μάρκετινγκ θεωρείται πολύ σημαντικό για το μέλλον, μαζί με τα τρισδιάστατα μοντέλα προϊόντων και το ζωντανό εμπόριο, ενώ στην Πολωνία οι ειδικοί επεσήμαναν την τεχνητή νοημοσύνη αντί για τα τρισδιάστατα μοντέλα.

Κεφάλαιο 2: Ήπιες δεξιότητες στο ηλεκτρονικό λιανεμπόριο

Ομοιότητες:

Όσον αφορά τις ήπιες δεξιότητες, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων δήλωσε ότι η ψηφιοποίηση αλλάζει σε μεγάλο βαθμό τις ήπιες δεξιότητες. Η επιλογή των ήπιων δεξιοτήτων, οι οποίες αποκτούν μεγαλύτερη σημασία για το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο, είναι παρόμοια και στις τρεις χώρες: διαχείριση του άγχους, επικοινωνία, πολλαπλές εργασίες, ευελιξία και επίλυση προβλημάτων.

Όλοι οι εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι οι εταιρείες θα πρέπει να παρέχουν κατάρτιση για την ενίσχυση των ήπιων δεξιοτήτων επειδή είναι σημαντικές. Επίσης, οι ήπιες δεξιότητες που διδάσκονται στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι ως επί το πλείστον οι ίδιες. Συνολικά, υπάρχει καλό επίπεδο προσαρμοστικότητας στις μεταβαλλόμενες εργασιακές καταστάσεις και καμία από τις απαριθμούμενες ήπιες δεξιότητες δεν είναι λιγότερο σημαντική για το εργατικό δυναμικό και στις τρεις χώρες, ωστόσο, στην τελευταία θέση βρίσκεται η ηγεσία σε όλες τις χώρες (66 % δήλωσαν «σημαντική ή πολύ σημαντική», ενώ όλες οι άλλες ήπιες δεξιότητες φτάνουν πολύ πάνω από το 80%).

Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίζουν την επαγγελματική από την προσωπική ζωή, ωστόσο όταν ρωτήθηκαν σε ποιο βαθμό μπορούν να τις διαχωρίσουν, οι περισσότεροι απάντησαν “μέτρια”. Η πλειοψηφία πρόσθεσε επίσης ότι η ψηφιοποίηση επηρεάζει αρνητικά την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

Διαφορές:

Ένας από τους εκπληκτικούς και σημαντικούς παράγοντες είναι η επίδραση της ψηφιοποίησης στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, ενώ η Γερμανία έχει τα καλύτερα αποτελέσματα με 75% να δηλώνει όχι, στην Ελλάδα και την Πολωνία οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ πιο κοντά – αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πώς να διαχωρίσουν τις ψηφιακές λύσεις που είναι διαθέσιμες σε εμάς από εκείνες που χρειάζονται αυστηρά για την εργασία και εκείνες που είναι για “διασκέδαση” ή απλά για προσωπική χρήση ή ενώ χρησιμοποιούν λύσεις για την εργασία χρησιμοποιούν την ίδια συσκευή τόσο για την εργασία όσο και για προσωπική χρήση, καθιστώντας δυσκολότερο το διαχωρισμό των δύο. Όπως και να έχει, καθώς η ψηφιοποίηση θα προχωρήσει μόνο προς τα εμπρός, είναι ένα σημείο που αξίζει να προσέξουμε.

Κεφάλαιο 3: Προκλήσεις του ηλεκτρονικού λιανεμπορίου

Ομοιότητες:

Τα ευρήματα αυτού του κεφαλαίου είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Αποκαλύπτουν κενά καθώς και ανησυχίες για το μέλλον του λιανικού εμπορίου – από την οπτική των επιχειρηματιών. Το έργο e-SELLER μπορεί να παρέχει τις γνώσεις και τα εργαλεία για την ελαχιστοποίηση αυτών. Υπάρχουν επίσης πολλές ομοιότητες: Πρώτα απ’ όλα, η πλειοψηφία των εμπειρογνωμόνων δήλωσε ότι η τόνωση της ψηφιοποίησης του τομέα του λιανικού εμπορίου μπορεί να επιτευχθεί κυρίως μέσω του μετασχηματισμού της δημόσιας εκπαίδευσης και των χρηματοδοτήσεων για ψηφιακές εκπαιδεύσεις και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Επίσης, οι ειδικοί δήλωσαν ότι η καθημερινή εργασιακή ζωή θα αλλάξει λόγω της ψηφιοποίησης, ενώ θεωρούν ότι τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να τους υποστηρίξουν στην καθημερινή τους εργασία. Η πλειονότητα των τριών ομάδων εργαζομένων έχει παρόμοια άποψη: Δήλωσαν ότι η εργασιακή τους καθημερινότητα θα συνεχίσει να αλλάζει, π.χ. λόγω των νέων τεχνολογιών.

Διαφορές:

Για το μέλλον του τομέα του λιανικού εμπορίου, είναι πραγματικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων ειδικών πιστεύει ότι είναι ευκολότερο να προσεγγίσει κανείς τους πελάτες με ψηφιακά εργαλεία από ό,τι με τα παραδοσιακά, ενώ στη Γερμανία 5 από τους ειδικούς συμφώνησαν και άλλοι 5 διαφώνησαν και οι Πολωνοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν το ίδιο. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι το εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα και την Πολωνία αντιμετωπίζει περισσότερες ψηφιακές προκλήσεις, αλλά έχει δει περισσότερες ψηφιακές αλλαγές στη ρουτίνα της εργασίας του από ό,τι οι Γερμανοί. Ωστόσο, το 85% του γερμανικού εργατικού δυναμικού πιστεύει ότι η εργασιακή του καθημερινότητα θα συνεχίσει να αλλάζει, στην Πολωνία το ποσοστό αυτό φτάνει το 58%, ενώ στην Ελλάδα το 69%.

Κεφάλαιο 4: Εργασιακή εμπειρία στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο και ευκαιρίες μάθησης με βάση την εργασία

Ομοιότητες:

Πρώτα απ’ όλα, οι πιο σημαντικές δεξιότητες για να επιβιώσει μια επιχείρηση σύμφωνα με την πλειοψηφία των Ευρωπαίων ειδικών είναι οι δεξιότητες πληροφορικής και το ψηφιακό μάρκετινγκ, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την περαιτέρω ανάπτυξη του έργου e-SELLER. Το ίδιο ισχύει και για το γεγονός ότι οι περισσότεροι ειδικοί δεν γνώριζαν σε ποιους τομείς του λιανικού εμπορίου/εμπορίου προσφέρονται επιπλέον μαθήματα ψηφιακής κατάρτισης, με εξαίρεση το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Επιπλέον, οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή εργασιακή ζωή στον τομέα του λιανικού εμπορίου. Τα τελευταία πέντε χρόνια, το κοινωνικό μάρκετινγκ και η λειτουργία ηλεκτρονικών καταστημάτων παρατηρήθηκαν από όλους σχεδόν τους εμπειρογνώμονες. Η πλειοψηφία των εργαζομένων πιστεύει ως επί το πλείστον ότι οι ψηφιακές τους δεξιότητες είναι τουλάχιστον καλές και ότι απέκτησαν τις ψηφιακές τους δεξιότητες κυρίως με αυτοεκπαίδευση και με μάθηση στο χώρο εργασίας, αν και η πλειοψηφία πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος απόκτησης δεξιοτήτων είναι τα ηλεκτρονικά μαθήματα.

Διαφορές:

Στην Πολωνία, η πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού είναι ελάχιστα εξοικειωμένο με το ψηφιακό περιεχόμενο για την εκπαίδευσή του, στη Γερμανία είναι λίγο εξοικειωμένο και στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό μέτρια εξοικειωμένο. Στη Γερμανία και την Πολωνία, η πλειοψηφία δεν έχει παρακολουθήσει ποτέ ένα ψηφιακό μάθημα κατάρτισης, ενώ η πλειοψηφία στην Ελλάδα έχει παρακολουθήσει τουλάχιστον περιστασιακά. Η συντριπτική πλειοψηφία του πολωνικού και του ελληνικού εργατικού δυναμικού έχει κίνητρα για να εκπαιδεύσει τις ψηφιακές του δεξιότητες, οι Γερμανοί εργαζόμενοι είναι επίσης ως επί το πλείστον θετικοί. Επομένως, το πρόγραμμα κατάρτισης που θα αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια του έργου e-SELLER εκτιμάται ιδιαίτερα και από τις τρεις ομάδες εργατικού δυναμικού.

Παράρτημα

• Η Ελληνική εθνική έκθεση
• Η Πολωνική εθνική έκθεση
• Η γερμανική εθνική έκθεση